सिझर झाल्यावर घ्यायची काळजी?

सिझेरियन डिलिव्हरीनंतर अशी घ्या टाक्यांची काळजी?

सिझेरियन डिलिव्हरीनंतर तब्येत पुन्हा पुर्ववत होण्यासाठी बराच काळ लागतो कारण हे काही साधारण ऑपरेशन नसतं. याच कारणामुळे सर्वच महिलांच्या मनात सिझेरियन डिलिव्हरीविषयी भीती निर्माण झालेली असते.

how to take care of stitches after cesarean delivery in marathi
सिझेरियन डिलिव्हरीनंतर अशी घ्या टाक्यांची काळजी?



तुम्हाला हे माहित असलेच की डिलिव्हरी दोन प्रकारांनी होते. एक म्हणजे नॉर्मल डिलिव्हरी (normal delivery)आणि दुसरी म्हणजे सिझेरियन डिलिव्हरी (cesarean delivery) होय. सहसा नॉर्मल डिलिव्हरी व्हावी अशी प्रत्येक स्त्रीची इच्छा असते कारण यात जास्त धोका नसतो आणि काही दिवसांत स्त्रीचे शरीर पुन्हा पूर्ववत होते आणि ती आपले दैनंदिन आयुष्य नीट जगू शकते. सिझेरियन डिलिव्हरीचा पर्याय तेव्हा वापरला जातो जेव्हा आई वा बाळाच्या जीवाला किंवा आरोग्याला धोका निर्माण होतो.


सिझेरियन डिलिव्हरी मध्ये पोटावर कट मारून त्यातून बाळाला बाहेर काढले जाते. हे एक प्रकारचे ऑपरेशनच असते. त्यामुळे ज्या प्रमाणे ऑपरेशन झाल्यावर जशी टाक्यांची काळजी घ्यावी लागते. तशीच सिझेरियन डिलिव्हरीमध्ये सुद्धा टाक्यांची खूप काळजी घ्यावी लागते. जर योग्य काळजी घेतली नाही तर त्यात इन्फेक्शन होऊन मोठी समस्या उद्भवू शकते. जर स्त्रीला सिझेरियन डिलिव्हरी नंतर लवकर रिकव्हर व्हायचे असेल तर तिने टाक्यांची योग्य काळजी घ्यायला हवी.
साफ सफाई

ज्या भागावर डॉक्टरांनी टाके मारले आहेत तो भाग स्वच्छ ठेवणे खूप गरजेचे आहे नाहीतर त्यात लगेच इन्फेक्शन होऊ शकते आणि त्या भागाची स्थिती अजून बिघडू शकते. तुम्ही हे टाके स्वच्छ कसे ठेवावेत हे जाणून घेण्यासाठी डॉक्टरांची मदत घेऊ शकता. ते तुम्हाला या संदर्भात योग्य मार्गदर्शन करतील. अंघोळ करून झाल्यावर ज्या जागी टाके आहेत ती जागा सुकवून घ्या आणि दरोरोज त्यावरचे बँडेज बदला. तुम्ही जेवढी या टाक्यांची काळजी घ्याल, त्यांची स्वच्छता राखाल तेवढे तुम्ही सुरक्षित राहाल.


बर्फाचा शेक

तुम्ही पाहिलं असेल की जखम झाली तर अनेकदा त्या जागी आणि आसपासच्या जागी बर्फाचा शेक देण्याचा सल्ला दिला जातो. तो यासाठी असतो जेणेकरून जखमेमुळे झालेली सूज कमी व्हावी. जेव्हा स्त्रियांचे सिझेरियन डिलिव्हरी होते तेव्हा देखील टाके घातल्याने अनेकदा त्या भागावर सूज चढते आणि त्यामुळे अधिक वेदना होऊ शकतात. अशावेळी आईस बॅगच्या सहाय्याने त्या जागी बर्फाचा शेक दिल्याने फायदा होऊ शकतो. अनेक जण गरम पाण्याचा शेक सुद्धा देतात त्यामुळे देखील बऱ्यापैकी फरक दिसून येतो. उठता बसताना या टाक्यांवर शक्य तितके लक्ष ठेवावे.
कॉस्‍मेटिक्‍सचा वापर

टाक्यांच्या जागी कोणत्याही प्रकारच्या कॉस्‍मेटिकचा वापर करू नये. यात केमिकल असते जे टाके असलेल्या जागी खाज व इन्फेक्शन निर्माण करते. त्यामुळे अशा प्रकारचे कॉस्‍मेटिक कोणाचाही सल्ला ऐकून वापरू नयेत. तुम्ही जे प्रोडक्ट वापरायला जात आहात ते किती विश्वासार्ह आहेत ते तपासूनच योग्य ते प्रोडक्ट खरेदी करा. आपल्या डॉक्टरांना विचारल्याशिवाय असे कॉस्‍मेटिक्स वापरू नका. चुकीच्या प्रोडक्टमुळे जखमांची स्थिती अधिक बिघडू शकते.
कधी पर्यंत भरतात जखमा?

तुमच्या सुद्धा मनात हा प्रश्न आला असले की सिझेरियन डिलिव्हरीच्या जखमा या कधीपर्यंत भरल्या जातात वा पूर्णपणे बऱ्या होतात. तर ऑपरेशनच्या जवळपास 6 आठवड्यांनंतरच आतमधील सगळ्या जखमा या बऱ्या होतात. या काळात शक्य तितका संयम बाळगावा आणि त्या टाक्यांची काळजी घ्यावी कारण छोटीशी चूक सुद्धा या जखमांना वाढवू शकते. या काळत कोणतेही मेहनतीचे काम करू नये वा सामान उचलू नये कारण असे केल्याने भरत असलेल्या जखमा खचल्या जाऊन पुन्हा रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता असते.


जखमा भरल्या जाण्यासाठी काय करावे?

शरीराला योग्य पोषण दिल्याने जखमा भरण्यास आणि निरोगी उती तयार होण्यास मदत मिळते. यासाठी शक्य तितका चांगला पौष्टिक आहार घ्यावा. ऑपरेशन नंतर पहिले 6 आठवडे जड सामान अजिबात उचलू नका, घरातील कामे सुद्धा करू नका. जास्त मेहनतीची कामे जखमा वाढवू शकतात. त्यामुळे अशा कामांपासून दूर राहा. शक्य तितका आराम करा. शारीरिक जखमांची योग्य काळजी घेतली आणि त्यांना त्यांचा वेळ दिला कि त्या स्वत:हून पूर्ववत होतात.