Login
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Morbi adipiscing gravdio, sit amet suscipit risus ultrices eu. Fusce viverra neque at purus laoreet consequa. Vivamus vulputate posuere nisl quis consequat.
Create an accountLost your password? Please enter your username and email address. You will receive a link to create a new password via email.
गर्भपात गोळी: वापरण्याची पद्धत, फायदे आणि तोटे
नको असलेल्या गर्भधारणेची माहिती मिळताच प्रत्येक स्त्रीच्या मनात अनेक प्रश्न निर्माण होतात, जसे की अशा वेळी गर्भपाताची गोळी घेणे सुरक्षित आहे का? किंवा त्यांना मेडिकल टर्मिनेशन ऑफ प्रेग्नन्सी (एमटीपी) पास करण्याची गरज आहे का? गर्भपाताच्या गोळीचे दुष्परिणाम काय आहेत? खरे तर आपल्या देशातील महिलांमध्ये गर्भपाताचे सर्व पर्याय आणि त्याचे कायदे याबाबत फारच कमी जागरूकता आहे. जर तुम्ही देखील अवांछित गर्भधारणेबद्दल चिंतित असाल, तर या लेखात तुम्हाला गर्भपाताशी संबंधित सर्व प्रश्नांची उत्तरे मिळतील.
MTP म्हणजे काय?
MTP गर्भपात करण्यासाठी वापरले जाणारे औषध आहे. डॉक्टरांच्या प्रिस्क्रिप्शनशिवाय तुम्ही ते थेट मेडिकल स्टोअरमधून विकत घेऊ शकत नाही. त्याच्या वापराबाबत सरकारने एक कायदा केला आहे, ज्याला मेडिकल टर्मिनेशन ऑफ प्रेग्नन्सी ऍक्ट म्हणून ओळखले जाते. या कायद्यानुसार कोणतीही भारतीय महिला कोणत्या परिस्थितीत गर्भपात करू शकते हे सांगण्यात आले आहे.
कोणत्या महिला वैद्यकीय गर्भपात करू शकतात?
MTP हा भारतातील महिलांसाठी प्रजनन आरोग्य अधिकार आहे. खालील परिस्थितीत कोणतीही महिला MTP करू शकते.
जर महिलेचा जीव धोक्यात असेल किंवा ती जीवघेण्या परिस्थितीतून जात असेल आणि या प्रक्रियेच्या मदतीने तिचा जीव वाचू शकतो.
गर्भधारणा सुरू ठेवल्याने तिच्या मानसिक किंवा शारीरिक आरोग्यास धोका असल्यास.
जर मुलाला कोणत्याही शारीरिक किंवा मानसिक विकृतीचा धोका असेल.
जर स्त्री बलात्कार किंवा लैंगिक अत्याचारामुळे गर्भवती झाली असेल.
जर गर्भनिरोधक अयशस्वी झाल्यामुळे स्त्री गर्भवती झाली असेल.
जर गर्भपात महिलेच्या संमतीने होत असेल तर.
गर्भपात कसा केला जातो?
गर्भपातासाठी साधारणपणे दोन पद्धतींचा अवलंब केला जातो.
1- वैद्यकीय गर्भपात: यामध्ये औषधांच्या मदतीने गर्भपात केला जातो.
२- सर्जिकल गर्भपात: यामध्ये गर्भपातासाठी डायलेशन अँड इव्हॅक्युएशन (D&E) पद्धतीचा अवलंब केला जातो.
भारतात गर्भपाताबाबत कडक कायदे आहेत ज्यात गर्भपाताची वेळ मर्यादा निश्चित करण्यात आली आहे. यानुसार, महिलेला प्रवेश न देता गर्भधारणेच्या सात आठवड्यांच्या आत वैद्यकीय गर्भपात करता येतो. या प्रकरणात, महिला घरी राहून डॉक्टरांनी सांगितलेली औषधे घेऊ शकते. सात आठवड्यांनंतर ते वैद्यकीय देखरेखीखाली केले पाहिजे आणि त्यासाठी महिलेला एक दिवस रुग्णालयात दाखल करावे लागेल. कारण सात आठवड्यांनंतर गर्भपात झाल्यास महिलेला काही समस्यांचा धोका असतो.
गर्भपाताची गोळी घेतल्यानंतर काय होते?
गर्भपाताच्या गोळ्या किंवा गर्भपाताच्या गोळ्या नेहमी डॉक्टरांचा सल्ला घेतल्यानंतरच घ्याव्यात. हे औषध कसे काम करते ते आम्हाला कळवा.
हार्मोन प्रोजेस्टेरॉनची निर्मिती किंवा क्रिया प्रतिबंधित करते.
मायोमेट्रियम (गर्भाशयाचा आतील मध्यम स्तर) संकुचित करते.
ट्रोफोब्लास्ट वाढण्यापासून प्रतिबंधित करते. ट्रोफोब्लास्ट हे पेशी आहेत जे गर्भाचे पोषण करतात आणि प्लेसेंटा विकसित करतात.
गर्भपाताची गोळी वापरण्याची पद्धत काय आहे?
महिलांना दोन वेगवेगळ्या प्रकारच्या गोळ्या घ्याव्या लागतात. डॉक्टरांच्या देखरेखीखाली पहिली गोळी घेतल्यानंतर ३६-४८ तासांनंतर दुसरी गोळी घेण्यासाठी पुन्हा डॉक्टरांकडे यावे लागते.
पहिली गोळी गर्भपातासाठी गर्भाशयाला तयार करते. आम्ही तुम्हाला सांगतो की गर्भाशय ग्रीवा (गर्भाशय) गर्भाशयात विकसित होत असलेल्या गर्भाला आधार देते आणि हे औषध त्या गर्भाशयाला मऊ करते. याशिवाय, ते प्रोजेस्टेरॉनला प्रतिबंधित करते आणि गर्भाशयाचे अस्तर तोडते. दुसरीकडे, दुसरी गोळी गर्भाशयाला आकुंचन पावण्यास मदत करते, ज्यामुळे गर्भासोबत गर्भाशयाचे अस्तर बाहेर काढले जाते.
गर्भपाताच्या गोळ्यांची शिफारस सामान्यतः गर्भधारणेच्या सुरुवातीच्या आठवड्यातच केली जाते, त्यानंतर शस्त्रक्रिया करून गर्भपात करणे योग्य मानले जाते. जरी वैद्यकीय गर्भपात गर्भधारणेच्या 20 आठवड्यांपर्यंत वैध आहे, परंतु एमटीपी कायद्यानुसार, 12 आठवड्यांनंतर, तुम्ही किमान दोन स्त्रीरोग तज्ञांशी सल्लामसलत केल्यानंतरच ते करू शकता.
गर्भपाताच्या गोळीचे दुष्परिणाम होतात का?
होय, गर्भपाताच्या गोळीचे तोटे देखील बरेच आहेत आणि प्रत्येक स्त्रीला याची जाणीव असणे आवश्यक आहे. चला जाणून घेऊया काही प्रमुख दुष्परिणामांबद्दल.
मळमळ आणि उलटी
थकवा
अतिसार
थंडी वाजून किंवा त्याशिवाय ताप
तीव्र ओटीपोटात वेदना किंवा पेटके
चक्कर येणे
मळमळ, उलट्या आणि जुलाब यांसारखे दुष्परिणाम वैद्यकीय गर्भपातानंतर काही दिवसांतच स्वतःहून निघून जातात. ही लक्षणे कायम राहिल्यास जवळच्या डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
MTP मध्ये कोणत्या समस्या येऊ शकतात?
गर्भपात अयशस्वी: कधीकधी गर्भपाताच्या गोळ्या योग्यरित्या कार्य करत नाहीत ज्यामुळे गर्भधारणा चालू राहते. तथापि, या परिस्थितीत गर्भधारणा सुरू ठेवल्यास गर्भाच्या विकृतींचा उच्च धोका असतो. त्यामुळे अशा परिस्थितीत महिलेने शस्त्रक्रिया करून गर्भपात केला पाहिजे.
ऍलर्जी: काही स्त्रियांना या गर्भपाताच्या गोळ्यांमध्ये असलेल्या सक्रिय संयुगेची ऍलर्जी देखील असू शकते. ज्यामुळे अॅलर्जीची प्रतिक्रिया येऊ शकते तसेच गर्भपात अयशस्वी होण्याचा धोका वाढू शकतो. त्यांच्या सेवनामुळे तुम्हाला कोणत्याही प्रकारची ऍलर्जी किंवा आरोग्याशी संबंधित समस्या असल्यास त्वरित डॉक्टरांशी संपर्क साधा. गर्भपाताच्या गोळ्या वापरून गर्भाशयात संसर्ग होण्याचा धोका फार कमी प्रकरणांमध्ये दिसून येतो. गर्भपातानंतर काही दिवसांनी डॉक्टरांकडे जाऊन गर्भपात योग्य प्रकारे झाला आहे की नाही याची खात्री करा. या सगळ्याशिवाय संपूर्णरिया दरम्यान सेक्स करू नका कारण यामुळे संसर्ग होऊ शकतो.
गर्भपातानंतर काळजी:
1- MTP च्या दोन आठवड्यांनंतर, गर्भपात योग्य प्रकारे झाला आहे की नाही याची खात्री करण्यासाठी अल्ट्रासाऊंड करा.
२- जर गर्भपाताची गोळी निकामी झाली असेल किंवा जास्त रक्तस्त्राव होत असेल तर व्हॅक्यूम ऍस्पिरेशनद्वारे गर्भपातासाठी तयार रहा.
३- तासाभरात दोनपेक्षा जास्त वेळा पॅड बदलावे लागतील किंवा जास्त रक्तस्त्राव होऊन ताप आणि पेटके येण्याची समस्या असेल तर ताबडतोब डॉक्टरांकडे जावे.
4- गर्भपातानंतर ताप संपत नसेल तर संसर्ग झाल्याचे दिसून येते आणि तो औषधांच्या मदतीने बरा करणे आवश्यक आहे.
5- लिंग: रक्तस्त्राव पूर्णपणे थांबेपर्यंत सेक्स टाळा.
6- गर्भनिरोधक: गर्भपात योग्य प्रकारे झाला आहे याची खात्री झाल्यावर, त्यानंतर तुम्ही IUD सारखी गर्भनिरोधक वापरू शकता. तथापि, संसर्ग असल्यास हे करू नका. गर्भपातानंतर स्त्रिया लैंगिकदृष्ट्या सक्रिय होतात तेव्हा त्या काळात कंडोमचा वापर केला जाऊ शकतो.
गर्भपातानंतर लक्षात ठेवण्याच्या गोष्टी:
मेडिकल स्टोअर्समधून गर्भपाताच्या गोळ्या कधीही खरेदी करू नका. त्यांचा वापर नेहमी डॉक्टरांच्या सल्ल्यानंतरच करा.
काही प्रकरणांमध्ये, इंट्रायूटरिन डिव्हाइस (IUD) अयशस्वी झाल्यामुळे गर्भधारणा होऊ शकते. अशा वेळी महिला गर्भपाताच्या गोळ्या घेऊ शकतात, पण लक्षात ठेवा की औषधे घेण्यापूर्वी ती उपकरणे डॉक्टरांच्या मदतीने काढून टाका.
कोणतीही गर्भधारणा चाचणी केवळ गर्भधारणा दर्शवते परंतु गर्भ गर्भाशयाच्या आत आहे की बाहेर आहे हे कळत नाही. त्यामुळे, गर्भ अजूनही गर्भाशयाच्या आत आहे याची खात्री करण्यासाठी MTP करण्यापूर्वी अल्ट्रासाऊंड करून घेणे योग्य आहे.
गर्भ गर्भाशयाच्या बाहेर असलेल्या प्रकरणांमध्ये गर्भपातासाठी वैद्यकीय गर्भपाताची शिफारस केली जात नाही, जसे की जेव्हा गर्भ फॅलोपियन ट्यूबला जोडलेला असतो.
गर्भपातानंतर मासिक पाळीत अनियमितता दिसून येते. गर्भपातानंतर पहिल्या कालावधीत कमी-अधिक प्रमाणात रक्तस्त्राव होऊ शकतो. तुम्हाला स्त्रीरोगतज्ञाकडून याबद्दल संपूर्ण माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जातो.
जर कोणतीही मूलभूत गंभीर समस्या उपचार न करता राहिली तर, भविष्यात गर्भवती होण्याचा धोका नाही. परंतु तरीही डॉक्टरांकडून उपचारानंतरच्या समस्यांबद्दल संपूर्ण माहिती घेण्याचा सल्ला दिला जातो.
--------------------------- | --------------------------- |